“ปัญญาหนึ่ง ถึงร้อยหมื่น” หรือ “One Million” เป็นหนังสืออีกเล่มหนึ่งที่อ่านจบ แล้วอยากมาเล่าสู่กันฟัง
แน่นอนว่า เล่มนี้เป็นหนึ่งในซีรีย์ “ปัญญา” ของ คุณภิญโญ ไตรสุริยธรรมา ที่เคยรีวิวไปแล้วสามเล่มครับ คือ Past, Present และ Future … ชื่อหนังสือเล่มนี้ “ปัญญาหนึ่ง ถึงร้อยหมื่น” เป็นชื่อที่ส่วนตัวเห็นแล้วไม่เข้าใจว่า มันคืออะไร … ก็เลยต้องหาคำตอบดู
The Beginning
ผู้แต่งเปิดเรื่องโดยเล่าถึงสาเหตุของการเกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 เลย และได้ทำให้เริ่ม ๆ จะเข้าใจแล้ววัน “ปัญญาหนึ่ง ถึงร้อยหมื่น” นั้นมันเป็นยังไง … ผู้แต่งบอกว่า กระสุนเพียงนัดเดียว ที่ออกมาจากกระบอกปืนนั้น เป็นจุดเริ่มต้นของกระสุนอีกนับล้าน ที่ถูกยิงออกมา
การเล่าเรื่องของหนังสือเล่มนี้ ยังคงเป็น Theme คล้าย ๆ กับอีกสามเล่มในซีรีย์ แต่จะมีการอิงประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะของ Austria-Hungary Empire มากกว่า แต่ก็มีการแตะประวัติศาสตร์ส่วนอื่น ๆ ของโลกด้วย เช่น ขงจื่อ สามก๊ก คานธี แม้แต่การเริ่มต้นของกรุงรัตนโกสินทร์ของเราเอง
Hitler and Einstein
ตัวอย่างอีกอันหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงความเป็น จากหนึ่ง ถึงร้อยหมื่น คือ การเกิดหรือการเข้าสู่อำนาจของ ฮิตเลอร์ … โดยมีการเขียนไว้ว่า เป็นหนึ่งคนเกิด (One) ที่ทำให้ต้องมีคนตายอีกนับล้าน (Million)
นอกจากนั้น สิ่งที่ผู้แต่งถนัด ก็คือ ประวัติของ Albert Einstein รวมถึงนักวิทยาศาสตร์และนักจิตวิทยาอีกหลายคน ก็ยังมีการกล่าวถึง โดยทั้งหมด ก็ได้โยงกลับเข้ามา ว่า จากหนึ่ง มันนำไปสู่ร้อยหมื่น หรือ ล้าน ได้อย่างไร
ยกตัวอย่าง สมการของ Einstein ที่รู้จักกันดี E = mc^2 ก็ยังชี้ให้เห็นว่า จากมวลสารขนาดเล็ก ๆ ก็ยังสามารถแปรเปลี่ยนไปเป็นพลังงานที่มหาศาลได้ เป็นต้น
What Else?
นอกจากนั้น สิ่งหนึ่งที่ได้จากหนังสือเล่มนี้ และน่าเก็บไปคิด (อาจจะไม่เกี่ยวกับ หนึ่งถึงร้อยหมื่นนะ) คือ ระบบการศึกษา อดีตถึงปัจจุบัน ก็ยังไม่เปลี่ยนแปลง กล่าวคือ การศึกษาที่พยายามจะยัดตำราทั้งหมดเข้าไปในหัวเด็ก จนเมื่อสอบเสร็จ ทุกคนก็อยากโยนทุกอย่างทิ้ง … ทำให้ดูเหมือนว่า ผู้เรียนจ่ายค่าเรียนในราคาสูง เพื่อให้ได้คะแนนสูงสุดกลับมาเท่านั้น … Einstein เอง ก็ประสบกับปัญหานี้ และนับว่าเป็นกบฎของการศึกษาแบบนี้ ก็ว่าได้ โดยเขามีคำถามตลอดเวลา มีความกล้าที่จะโต้แย้ง ท้าทายต่อสิ่งที่ถูกสอนโดยอาจารย์ … แต่ เราก็รู้กันว่า The rest is history.
The Verdict
โดยรวมนั้น หนังสือเล่มนี้ อ่านเพลินมากจริง ๆ นอกจากจะได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ หลาย ๆ ด้าน ที่น่าสนใจ ยังเหมือนได้อ่านหนังสือท่องเที่ยวด้วยนะ เพราะผู้เขียน ได้เล่าถึงการเดินทาง โดยเฉพาะใน Austria ที่สอดคล้องกับสิ่งที่เขากำลังเล่า … ที่สำคัญ วิธีการเขียนของเล่มนี้ อ่านแล้วเหมือนอ่านบทกวีจริง ๆ … ไหลลื่น คล้องจอง … มันเพลินดี